بیوپسی مغزی احتمالا برای افرادی که مشکوک به مشکلاتی نظیر تومورهای مغزی هستند، نامی آشناست. این روش تشخیصی توسط متخصصین برای بررسی وضعیت پیشرفت بیماری انجام می شود. اگر می خواهید اطلاعات کافی در خصوص بیوپسی مغزی کسب کنید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا جامع ترین راهنمای علمی بیوپسی مغزی را به شما ارائه کنیم.
بیوپسی مغزی چیست؟
بیوپسی مغز به معنی برداشتن یک نمونه کوچک از مغز جهت مشاهده در زیر میکروسکوپ است. این روش تشخیصی به متخصصین کمک می‌نماید تا درمان مناسب برای بیمار را انتخاب نمایند.
بیوپسی در اکثر موارد تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، در نتیجه بیمار هیچ گونه درد و ناراحتی را حس نخواهد کرد. با اینکه انجام بیوپسی از مغز کمی ترسناک به نظر می‌رسد اما این روش تشخیص تومور مغزی یک ازمایش کاملاُ بی‌خطر است و نباید هیچ گونه نگرانی در مورد آن داشته باشید.
انواع بیوپسی برای تومورهای مغزی
بیوپسی مغز توسط یک پزشک متخصص به نام جراح مغز و اعصاب انجام می‌شود. این عمل معمولا به عنوان بخشی از درمان تومور مغزی انجام می‌شود. انواع مختلفی از روش‌ها برای این کار وجود دارد که با توجه به محل تومور و شرایط بیمار ممکن است یکی از آن ها توسط بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران انتخاب شود:
- بیوپسی به عنوان بخشی از جراحی برداشتن تومور
- بیوپسی استرئوتاکتیک
- بیوپسی باز
- نورواندوسکوپی
آمادگی های پیش از بیوپسی مغز
برای آن که بیوپسی مغزی را انجام دهید لازم است برخی موارد را مد نظر داشته و مطابق دستورات پزشک خود عمل کنید. ابتدا با جراح خود ملاقات خواهید داشت. پزشک در این جلسه در مورد تمام خطرات و مزایای بیوپسی که قرار است انجام شود اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار خواهد داد، هرگونه ابهام و ترسی که در مورد این عمل دارید می‌توانید در این جلسه با پزشک خود مطرح نمائيد.
آمادگی‌های پیش از بیوپسی مغز در اغلب موارد به شرح زیر است:
- گاهی باید از یک شب پیش از عمل در بیمارستان بستری شود.
- داروهایی که مصرف می‌کنید را به پزشک اطلاع دهید. در برخی موارد لازم است مصرف برخی داروها پیش از عمل قطع شود.
- آزمایش خون، برخی تست‌های قلبی و سایر آزمایش‌های ضروری را طبق دستور پزشک انجام دهید.
- جهت کمک به گردش خون ممکن است جوراب‌های تنگ و کشی بلند به شما داده شود تا ساق پای شما را بپوشاند. پس از بیوپسی مغز میزان تحرک شما باید تا مدتی کم شود به همین دلیل جهت پیشگیری از لخته شدن خون، پوشیدن این جوراب‌ها به برخی بیماران پیشنهاد می‌شود.
- شب قبل از بیوپسی دوش بگیرید و از صابون‌های ضد عفونی که به شما داده شده است جهت استحمام استفاده کنید.
- طبق دستور پزشک، از چند ساعت پیش از جراحی، از خوردن و آشامیدن هرگونه ماده‌ی غذایی خودداری نمائيد.
مراحل انجام بیوپسی مغز
بیوپسی مغز مانند یک جراحی در اتاق عمل انجام می‌شود. شما باید لباس مخصوص اتاق عمل را بپوشید. یک آنژیوکت برای وارد کردن داروهای مورد نیاز مانند داروی بیهوشی به پشت دست شما وصل می‌شود. مراحل بیوپسی مغز در تکنیک‌های مختلف متفاوت است. در ادامه به صورت مختصر به هر کدام از آنها اشاره می‌شود.
بیوپسی به عنوان بخشی از جراحی برداشتن تومور
در این روش ممکن است هنگام برداشتن تمام یا بخشی از تومور مغزی، یک نمونه جهت بیوپسی انتخاب شود. این عمل با نام کرانیوتومی شناخته می‌شود. برای جراحی بخشی از استخوان جمجمه برداشته می‌شود، از طریق حفره‌ی ایجاد شده می‌توان تومور و نمونه‌ی لازم را خارج کرد.
بیوپسی استرئوتاکتیک
حفره‌ای کوچک در جمجمه ایجاد می‌شود (به اندازه‌ای که یک سوزن بتواند به سمت تومور حرکت کند). برای تومورهایی که در بخش‌های عمیق مغز قرار گرفته‌اند و یا در قسمت‌های مختلف مغز پخش شده‌اند بیوپسی سوزنی به صورت هدایت شده و با کمک سی‌تی اسکن و یا ام آر آی توسط دستگاه ناویگیشن یا استرئوتاکسی انجام می‌شود تا سوزن را با دقت بالاتری به محل تومور هدایت نماید.
بیوپسی باز
در صورتی که نیاز باشد نمونه‌ی بزرگی از تومور تهیه شود و یا اگر احتمال خونریزی وجود داشته باشد لازم است تا بیوپسی مغز به روش باز انجام شود. در این روش بخشی از استخوان جمجمه برداشته می شود تا دسترسی به تومور ساده‌تر صورت بگیرد. این روش بیوپسی با نام مینی کرانیوتومی نیز شناخته می شود.
نورواندوسکوپی
جهت تهیه نمونه از قسمت‌هایی از مغز که در فضای اطراف مایع مغزی قرار گرفته‌اند از روش نورواندوسکوپی استفاده می‌شود. در این تکنیک از یک لوله‌ی بلند به نام آندوسکوپ جهت مشاهده‌ی مغز و نمونه برداری از بافت تومور استفاده می‌شود.
مراقبت های پس از بیوپسی مغز
بعد از اتمام بیوپسی شما به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود. پس از چند ساعت که به هوش آمدید یک معاینه‌ی کامل انجام می‌شود. در صورتی که درد داشته باشید به شما داروهای مسکن داده می‌شود.
- در اغلب موارد لازم است به مدت یک شب پس از بیوپسی در بیمارستان بستری بمانید.
- در برخی از بیماران، چند ساعت پس از بیوپسی، پزشک به بیمار اجازه‌ی ترخیص خواهد داد.
- در هنگام بازگشت به منزل باید یک همراه داشته باشید.
- پس از بازگشت به منزل دستورالعمل‌های جراح برای مصرف داروها و سایر مراقبت های را اجرا نمائید.
- پس از آماده شدن نتایج می‌توانید جهت انتخاب روند درمان تومور مغزی با پزشک خود ملاقات داشته باشید.
- آماده شدن نتایج معمولاُ به 1 الی 2 هفته زمان نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: طول عمر مبتلایان تومور مغزی
خطرات انجام بیوپسی مغز
ممکن است برخی از بیماران با مشکلاتی که روبرو شوند که شایعترین آنها عبارتند از:
- خونریزی
- عفونت
- کبودی و تورم
در صورت مشاهده‌ی هرگونه احساس و یا عارضه‌ی غیرطبیعی در اولین فرصت با جراح خود تماس بگیرید.