آنوریسم مغزی یک برآمدگی و تورم در رگ خونی مغز ایجاد می کند که این عارضه به دلیل فشار خون بالا، ناهنجاری های ژنتیکی یا آسیب های قبلی رخ می دهد. این اتساع به شکل یک کیسه یا بالن ظاهر می شود و در صورتی که به اندازه کافی بزرگ شود یا فشار زیادی را تجربه کند ممکن است بترکد. لازم به ذکر است ترکیدن آنوریسم مغزی منجر به سردرد شدید و خونریزی داخلی مغز می شود به همین دلیل تشخیص و درمان به موقع این بیماری بسیار مهم است. در این مقاله به بررسی موضوعات مختلفی اعم از دلایل ، علائم، روشهای تشخیص، روشهای پیشگیری، روشهای درمان و غیره می پردازیم پس با ما همراه باشید.
آنوریسم مغزی چیست؟
آنوریسم مغزی یک نوع بیماری مغز و اعصاب بوده که به اتساع غیر طبیعی یک رگ خونی در مغز گفته می شود. این بیماری معمولا به دلیل ضعف در دیواره رگ ها، فشار خون بالا یا ناهنجاری های ژنتیکی رخ می دهد و باعث بروز برآمدگی تاول مانند می شود. آنوریسم ها در اندازه های مختلفی وجود داشته و معمولا اندازه آنوریسم ها 8/1 اینچ تا 1 اینچ می باشد. البته لازم به ذکر است اندازه یکسری از آنوریسم ها بیشتر از 1 اینچ است که این دسته بسیار خطرناک بوده و درمان آنها بسیار دشوار است. بسیاری از آنوریسم ها هیچ علائمی ندارند اما در صورت بزرگ شدن یا ترکیدن باعث خونریزی مغزی می شوند. تمامی افراد در سنین مختلف ممکن است به این عارضه مبتلا شوند اما این بیماری بیشتر در سنین 40 الی 60 سال و بیشتر در بانوان مشاهده می شود.
علائم بیماری آنوریسم مغزی
علائم آنوریسم مغزی متفاوت بوده و به اندازه و موقعیت آنوریسم بستگی دارند. لازم به ذکر است علائم این عارضه به تدریج بروز می کند مگر اینکه آنوریسم پاره شود. برخی از مهمترین علائم این بیماری به شرح زیر است:
- تشنج
- حالت تهوع
- احساس گیجی
- ازدست دادن تعادل
- سردرد شدید و ناگهانی
- ضعف یا بی حسی بدن
- مشکل در صحبت کردن
- اختلال در صحبت کردن
- درد بالای چشم یا اطراف چشم
- اختلالات بینایی مانند تاری دید، دوبینی
- مشکل در تمرکز یا مشکلات حافظه کوتاه مدت
نکته: در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در بالا، به بهترین جراح مغز و اعصاب تهران مراجعه نمایید.
دلایل بروز آنوریسم مغزی
آنوریسم مغزی بنا به دلایل مختلفی رخ می دهد که در ادامه به طور کامل به آنها اشاره می نماییم:
فشار خون بالا
فشار خون بالا منجر به افزایش فشار بر دیواره رگ های خونی و تضعیف آن می شود.
نقص های ژنتیکی
برخی از ناهنجاری های ارثی مانند سندرم مارفان یا سندرم اِلر-دانلوس منجر به بروز آنوریسم مغزی می شود.
مصرف نیکوتین و مواد مخدر
عواملی مانند استفاده از سیگار، مصرف الکل و برخی مواد مخدر منجر به آسیب دیدگی دیواره رگ های خونی می شود.
سن و جنسیت
با افزایش سن، خطر ابتلا به این عارضه افزایش می یابد. این بیماری بیشتر در افراد بالای 40 سال مشاهده می شود و خطر ابتلا آن در زنان بیشتر از مردان است.
تروما
آسیب دیدگی سر بر اثر عوامل مختلف مانند تصادف شدید منجر به آسیب دیدگی رگ های خونی مغز شده و در نتیجه آنوریسم مغزی بوجود می آید.
بیشتر بخوانید: سندرم تونل کارپ چیست؟
بیماری های قلبی و عروقی
شرایطی مانند آترواسکلروز احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.
ژنتیک و سابقه خانوادگی
برخی عوامل ژنتیکی و داشتن سابقه خانوادگی، خطر آنوریسم مغزی را افزایش می دهد و بر رشد و عملکرد عروق خونی تاثیر می گذارد. این اختلالات شامل مواردی هستند که بر رشد و عملکرد عروق خونی تاثیر می گذارند. همچنین، برخی اختلالات ارثی منجر به فشار خون بالا می شود که این مورد یکی از عوامل اصلی خطر آنوریسم است.
ضعف در دیواره رگ های خونی مغز
یکی از دلایل بروز آنوریسم مغزی، ضعف در دیواره رگ های خونی مغز است. این ضعف به دلیل عوامل مختلفی اعم از فشار خون بالا، سیگار کشیدن، بیماری های عروقی و شرایط ژنتیکی بوجود می آید. البته لازم به ذکر است در بسیاری از موارد، علت دقیق بروز آنوریسم مشخص نیست و ترکیبی از عوامل محیطی و ژنتیکی منجر به بروز این عارضه می شود.
بیماری کلیه پلی کیستیک اتوزومال غالب
بیماری کلیه پلی کیستیک اتوزومال غالب (ADPKD) یک اختلال ژنتیکی بوده که منجر به ایجاد کیست های متعدد پر از مایع بر روی کلیه ها می شود. افراد مبتلا به ADPKD در معرض خطر بالاتری برای بروز آنوریسم مغزی هستند زیرا فشار خون بالا که در این بیماری شایع است.
کوآرکتاسیون آئورت Coarctation of the Aorta
افراد مبتلا به کوآرکتاسیون آئورت با افزایش خطر ابتلا به این عارضه مواجه هستند. کوآرکتاسیون آئورت به تنگی شریان اصلی بدن (آئورت) اشاره دارد که از بدو تولد وجود دارد. این تنگی باعث افزایش فشار خون در بخش های مختلف بدن می شود و در نتیجه بر دیواره های رگ های خونی تاثیر می گذارد که در نهایت منجر به بروز آنوریسم می شود.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی پشت چشم چیست؟
انواع آنوریسم مغزی
آنوریسم مغزی به چند نوع تقسیم می شود که هر کدام از آنها دارای عوارض و خطرات خاص خود هستند. در این قسمت به انواع این بیماری اشاره می نماییم:
- آنوریسم های ساکولار
- آنوریسم های فیوزی
- آنوریسم های میکروآنوریسم
- آنوریسم های دیواره ای
- آنوریسم آئورت شکمی
- آنوریسم آئورت توراسیک
- آنوریسم قارچی
- آنوریسم مغزی
- آنوریسم دوکی شکل
بیشتر بخوانید: تومور مغزی چیست؟
عوارض بیماری آنوریسم مغزی
این بیماری بسیار خطرناک بوده و با عوارض های بسیار زیادی همراه است. عوارض های این بیماری به شرح زیر است:
- تشنج
- مرگ
- افسردگی
- عدم تمرکز
- سکته مغزی
- سردرد مزمن
- خستگی جسمی
- خونریزی مغزی
- از بین رفتن تعادل بدن
- ناتوانی حرکتی و گفتاری
- مشکلات روحی و روانی
- فراموشی و از بین رفتن حافظه
روشهای تشخیص آنوریسم مغزی
همانطور که در بالا ذکر کردیم این بیماری ممکن است با علائم خاصی بروز نشود و اکثر افراد نمی دانند به این عارضه مبتلا هستند. معمولا این بیماری از طریق روش های مختلفی تشخیص داده می شود. مهم ترین روشهای تشخیص این عارضه به شرح زیر است:
- ام آر آی
- سی تی اسکن
- آنژیوگرافی مغزی
- سونوگرافی ترانس‌کرانیال (TCD)
- معاینه فیزیکی و بررسی مدارک پزشکی