تومور مغزی و همه آن چه باید در خصوص علائم و دلایل آن بدانید!

تومور مغزی چیست؟ این همان سوالی است که به دنبال پاسخ جامعی برای آن هستید. افراد زیادی با شنیدن اسم تومور مغزی دچار ترس شده و به علت سختی درمان و مشکلات این عارضه مغزی نگران ابتلا به آن می شوند. در این مقاله جامع قصد داریم به طور مفصل در خصوص تومور مغزی، دلایل و علائم آن اطلاعات کاملی به شما ارائه کنیم پس تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

تومور مغزی چیست؟

تومور مغزی یک انبوه سلولی غیرطبیعی است که در مغز یا سیستم عصبی ایجاد می‌شود. این توده سلولی ممکن است خود را به صورت خودمختار تشکیل دهد یا از ناحیه‌های دیگر بدن به مغز منتقل شود. تومورهای مغزی می‌توانند خوش‌خیم یا بدخیم باشند و بر اساس مشخصات بافتی و رفتار آنها تشخیص داده می‌شوند. این تومورها ممکن است به عنوان یک مختلف بدخیم به نام “سرطان مغز” شناخته شوند و درمان آنها به عنوان یک چالش پزشکی مهم مطرح می‌شود.

انواع تومور مغزی

تومورهای مغزی به دلیل مکان‌گیری و سلولیتی که آنها از آن به وجود می‌آیند، می‌توانند به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم شوند. در زیر، نمونه‌هایی از انواع این تومور آورده شده است:

تومورهای نیروما

آستروسیتوم: این تومور از سلول‌های آستروسیت‌ها که یک نوع سلول عمدتاً تشکیل‌دهنده بافت آستروسیتی مغز هستند، نشأت می‌گیرد.

گلیوبلاستوما: یک نوع تومور بسیار خطرناک که از سلول‌های گلیوبلاست‌ها، یک نوع سلول گلیالی، به وجود می‌آید.

تومورهای نخاعی

میلینوسیتوما: این تومور از سلول‌های میلین تشکیل‌شده است که موجود در نخاع است.

ایپندیموما: توموری که از باقیمانده‌های سلول‌های جنینی به نام ایپندیم خلق شده است.

تومورهای هسته‌ای

همانژیوبلاستوما: یک نوع تومور خونی که از سلول‌های همانژیوبلاست‌ها به وجود می‌آید.

لیومایی: توموری که از سلول‌های لیومایی به وجود می‌آید.

تومورهای زخمی

متاستاز مغزی: تومورهایی که از دیگر اندام‌ها به مغز منتقل شده‌اند.

لیوبلاستوما: تومور خطرناکی که معمولاً در کودکان و نوجوانان رخ می‌دهد.

تومورهای مغزی بر چه اساسی دسته بندی می شوند؟

تومورهای مغزی بر اساس ویژگی‌های مختلفی مانند نوع سلول مشخصه، رفتار خود (خوش‌خیم یا خطرناک)، و مکان تشکیل آنها تقسیم‌بندی می‌شوند. در زیر، چندین معیار برای تقسیم‌بندی تومورهای مغزی آورده شده است:

بر اساس نوع سلول

تومورهای گلیالی: این تومورها از سلول‌های گلیالی (خواص حامی) مغز به وجود می‌آیند، مانند آستروسیتوما و گلیوبلاستوما.

تومورهای نورونال: این تومورها از سلول‌های عصبی به نام نورون‌ها به وجود می‌آیند.

بر اساس خوش‌خیم یا خطرناک بودن

تومورهای خوش‌ خیم: تومورهایی که عمدتاً تشکیل‌شان از سلول‌های نرمال است و به طور عمده در محل خود محدود می‌شوند.

تومورهای خطرناک یا خبیث: تومورهایی که به سرعت رشد می‌کنند، ممکن است به دیگر مناطق گسترش یابند و خطرات جدی برای سلامتی فرد ایجاد کنند.

بر اساس مکان تشکیل

تومورهای مغزی اولیه: تومورهایی که مستقیماً در بافت‌های مغز تشکیل می‌شوند.

تومورهای مغزی ثانویه یا متاستاز: تومورهایی که از سایر اندام‌ها به مغز منتقل شده‌اند.

بر اساس تاریخچه جینتیک

تومورهای جینتیک: تومورهایی که به دلیل متحولیت ژنتیک در سلول‌ها به وجود می‌آیند.

تشخیص و تقسیم‌بندی دقیق تومورهای مغزی نیاز به انجام تست‌ها و ارزیابی‌های پزشکی توسط تیم پزشکی متخصص دارد.

بیشتر بخوانید: بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران را بشناسید

علائم  و اولین نشانه های تومور مغزی

علائم تومور مغزی بستگی به مکان، اندازه، و نوع تومور دارد. این علائم می‌توانند به طور تدریجی ظاهر شوند و یا ناگهانی به وجود آیند. در زیر، برخی از علائم رایج تومورهای مغزی آورده شده است:

سردرد شدید یا مزمن می‌تواند یکی از نشانه‌های تومور مغزی باشد. سردردها ممکن است صبح ها بیشتر باشند یا با حرکت‌های خاصی افزایش یابند.

دیده شدن نقاط یا خطوط را در دید یا تاریکی در دید ممکن است نشانه تومور مغزی باشد. تغییرات در حرکات چشمی مانند چرخش چشمها، دوبینی، تاری دید یا حساس شدن چشم به نور از دیگر علائم

کاهش شنوایی یا صدای زنگ در گوش ممکن است به عنوان علائم ظاهر شود.

کاهش حافظه، مشکلات در تمرکز، یا کاهش توانایی یادگیری ممکن است ناشی از این مشکل باشد.

مشکلات در راه رفتن، تاثیر در حرکت، یا نداشتن تعادل ممکن است از تومور مغزی ناشی شود.

تغییرات در شخصیت، افزایش تنش، یا تغییرات در خلقی ممکن است ناشی از تومور مغزی باشد.

تغییرات در حرکات چشمی مانند چرخش چشمها، دوبینی، تاری دید یا چشمان حساس به نور ممکن است ظاهر شود.

تشنج‌ها یا حملات تشنج ممکن است یک نشانه باشند.

لطفاً توجه داشته باشید که این علائم ممکن است ناشی از دیگر مشکلات سلامتی نیز باشند. اگر هر یک از این علائم در شما یا در دیگران ظاهر شود، لازم است که به سرعت به پزشک متخصص مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و درمان مناسب انجام شود.

آیا تومور مغزی با احساس درد همراه است؟

در بسیاری از موارد، تومور مغزی باعث ایجاد درد برای فرد مبتلا نمی شود. چون مغزی عصبی برای ایجاد درد ندارد. اما علائم و درد ممکن است ناشی از فشار تومور بر اطرافیان مغز یا بافت‌های اطراف آن باشد.

اگر تومور فشاری بر روی بافت‌های اطرافیان مغز اعمال کند، ممکن است علائمی مانند سردرد شدید، تغییرات در حالت آگاهی، تغییرات در شخصیت، یا مشکلات حرکتی ایجاد شود. در این صورت، درد ناشی از فشار و تغییرات در ساختار و عملکرد مغز ممکن است به عنوان نتیجه ظاهر شود.

هرچند که برخی از افراد ممکن است درد یا سردرد را به عنوان یکی از علائم اولیه تومورهای مغزی تجربه کنند، اما در کل نمی‌توان گفت که همه تومورهای مغزی برای فرد با درد همراه هستند. این مسئله بستگی به نوع، مکان، اندازه و تأثیر تومور بر ساختارهای مغزی دارد. 

تومور مغزی از چه سنی شروع می شود؟

تومورهای مغزی می‌توانند در هر سنی ظاهر شوند، اما بستگی به نوع تومور، علل احتمالی و فاکتورهای مختلف دارد. علائم اولیه برخی از انواع تومورهای مغزی ممکن است در بزرگسالی ظاهر شوند. به طور کلی، میزان خطر ابتلا به تومور مغزی با افزایش سن افراد افزایش می‌یابد.

بعضی از تومورهای مغزی به ویژه در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می‌شوند، مثل مدولوبلاستوما و پیلوسیتوما. اما تومورهای مغزی در افراد بزرگتر نیز اتفاق می‌افتد و می‌تواند در هر سنی ظاهر شود.

تومورهای مغزی می‌توانند در هر قسمتی از مغز تشکیل شوند و بستگی به موقعیت و نوع تومور، علائم و تاثیرات آن متفاوت باشد. اهمیت دارد که در هر سنی، افراد به علائم مشکوک به تومور مغزی توجه کنند و در صورت نیاز به مشاوره پزشکی و انجام تست‌های تشخیصی مربوطه مراجعه کنند.

دلایل تومور مغزی

ابتلا به تومور مغزی می‌تواند به دلایل مختلفی ارتباط داشته باشد، اما بسیاری از این دلایل هنوز به طور دقیق شناخته نشده‌اند. در ادامه چندین عامل کلی که به احتمال ابتلا به تومور مغزی مرتبط شده‌اند، آورده شده است:

عوامل ژنتیک: وجود تاریخچه خانوادگی از تومورهای مغزی می‌تواند یک عامل افزایش خطر باشد.

تغییرات ژنتیکی: تغییرات در ژن‌ها ممکن است منجر به ایجاد سلول‌های غیرنرمال و تومورهای مغزی شوند.

تعامل با عوامل محیطی: تعامل با عوامل زیست محیطی مانند اشعه‌های مضر یا مواد شیمیایی ممکن است نقش داشته باشد.

عوامل عفونی: برخی از عفونت‌ها، مخصوصاً ویروس‌ها، به نظر می‌رسد ممکن است در برخی از موارد با ایجاد تومورهای مغزی مرتبط باشند.

تاریخچه تشنج: افرادی که تاریخچه تشنج دارند، ممکن است با خطر بالاتری برای ابتلا به تومورهای مغزی مواجه باشند.

عوامل سنی: خطر ابتلا به برخی از انواع این دسته تومور ها با سن افزایش می‌یابد.

اشعه‌های مضر: تعرض به اشعه‌های مضر مثل اشعه‌های X یا اشعه‌های گاما ممکن است یکی از عوامل افزایش خطر باشد.

تغییرات هورمونی: برخی تومورهای مغزی در پاسخ به تغییرات هورمونی در بدن ممکن است رشد کنند، به عنوان مثال تومورهای هیپوفیز.

بیشتر بخوانید: درمان تومور مغزی امکان پذیر است؟

چه عواملی خطر ابتلا به تومور مغزی را فزایش می دهند؟

عوامل مختلفی وجود دارند که ممکن است خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش دهند. این عوامل شامل امور ژنتیکی و عوامل محیطی می‌شوند. در زیر، برخی از عوامل خطر ابتلا به تومور مغزی آورده شده است:

عوامل ژنتیکی: وجود تاریخچه خانوادگی تومور مغزی می‌تواند خطر ابتلا به این نوع تومور را افزایش دهد. ژنتیک و ارثی بودن برخی از انواع تومورهای مغزی نیز در برخی افراد تاثیرگذار است.

تعداد تومورها: افرادی که قبلاً تومور مغزی داشته‌اند، احتمال ابتلا به تومورهای دیگر را بیشتر دارند. این مسئله به خصوص در موارد تومورهای بدخیم یا تومورهای چندگانه مغزی رخ می‌دهد.

تاریخچه تشنج: افرادی که تاریخچه تشنج دارند، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. برخی از تومورها ممکن است باعث ایجاد تشنج شوند.

نوع و سن تومور: برخی از انواع تومورها در سنین خاصی یا در گروه‌های خاصی از افراد بیشتر دیده می‌شوند. به عنوان مثال، تومورهای مغزی در کودکان و نوجوانان ممکن است با تومورهای بزرگتر در افراد بزرگتر متفاوت باشد.

تشعشع: تماس با تشعشع و پرتوهای مضر ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهد، اما این موضوع به ویژه در مواردی که افراد به عنوان بخشی از درمان سابق تومورهای دیگر تشعشع یا پرتو درمانی دریافت کرده‌اند، برجسته می‌شود.

عوامل محیطی: برخی عوامل محیطی مانند استفاده از مواد شیمیایی مضر، افزایش استفاده از موبایل و تعدادی از عوامل محیطی دیگر نیز به عنوان عوامل افزایش‌دهنده خطر تومورهای مغزی مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

بیشتر بخوانید: تشخیص تومور مغزی چگونه انجام می شود؟