دیسک گردن یکی از مشکلات شایع ستون فقرات بوده و زمانی رخ می دهد که دیسک های بین مهره ای گردن دچار فرسایش، بیرون زدگی یا پارگی شوند و به اعصاب اطراف فشار بیاورند. علائم این عارضه شامل درد گردن، بی حسی، ضعف عضلانی و حتی سردرد می باشد. عواملی اعم از افزایش سن، وضعیت نامناسب بدن هنگام نشستن و کار با کامپیوتر، حرکات ناگهانی گردن و استرس نقش بسزایی در ایجاد و تشدید این عارضه دارند. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، روشهای تشخیص، درمان و روشهای پیشگیری از دیسک گردن می پردازیم پس با ما همراه باشید.
دیسک گردن چیست؟
دیسک گردن یکی از بخش های مهم ستون فقرات در ناحیه گردن بوده که نقش بسزایی در جذب فشارها و جلوگیری از سایش مستقیم مهره ها دارد. بهتر است بدانید دیسک گردن از یک هسته نرم و ژله ای به نام نوکلئوس پولپوزوس (Nucleus Pulposus) و یک لایه بیرونی محکم و فیبری به نام آنولوس فیبروزوس (Annulus Fibrosus) تشکیل شده است.
با گذشت زمان و بنا به دلایل مختلفی اعم از حرکات مکرر، وضعیت نامناسب بدن و فشار بیش از حد، دیسک های گردن دچار آسیب دیدگی می شوند. معمولا این آسیب ها به شکل فتق دیسک، بیرون زدگی دیسک یا پارگی دیسک بروز می کنند. لازم به ذکر است در این شرایط ممکن است ماده ژله ای درون دیسک از جای خود خارج شده و به ریشه های عصبی یا نخاع فشار وارد کند که این امر موجب درد، بی حسی و کاهش قدرت عضلانی می شود.
علائم دیسک گردن
بهتر است بدانید علائم این بیماری به عوامل مختلفی اعم از شدت آسیب دیدگی و میزان فشار بر اعصاب گردن بستگی دارد به همین دلیل علائم دیسک گردن در بدن هر فرد متفاوت است. در ادامه به مهمترین علائم این عارضه اشاره می نماییم:
- درد گردن
- ضعف در دست ها
- پارگی دیسک گردن
- درد شدید بازو و شانه
- بی حسی و گزگز در بازو
- اسپاسم و گرفتگی عضلانی
- تشدید درد در برخی حرکات
- سردرد و احساس فشار در سر
- ضعف و بی حسی در اندام های فوقانی
- بی حسی مداوم و تشدید درد هنگام سرفه یا عطسه
دلایل بروز دیسک گردن
همانطور که در بالا ذکر کردیم دیسک گردن یکی از مشکلات شایع ستون فقرات بوده که اغلب در افراد 20 الی 40 سال رخ می دهد. در برخی موارد، فتق دیسک گردن به صورت تدریجی و بدون هیچ حادثه مشخصی بروز می کند اما عوامل مختلفی در بروز این عارضه نقش دارند که در ادامه به آنها اشاره می نماییم:
افزایش سن و فرسایش دیسک ها
با افزایش سن، به تدریج دیسک های بین مهره ای انعطاف پذیری خود را از دست می دهند و دچار ترک خوردگی و پارگی می شوند. بهتر است بدانید این فرایند که به نام دژنراسیون دیسک شناخته می شود، یکی از شایع ترین دلایل بروز دیسک گردن است.
عوامل ژنتیکی
جالب است بدانید برخی افراد به صورت ژنتیکی دارای بافت های ضعیف تر هستند که آنها را در برابر آسیب های دیسکی مستعدتر می کند. به همین دلیل سابقه خانوادگی مشکلات ستون فقرات یکی از دلایل افزایش خطر فتق دیسک گردن می باشد.
حرکات ناگهانی و فعالیت های سنگین
لازم به ذکر است بلند کردن اجسام سنگین، انجام حرکات چرخشی شدید یا ورزش های پرفشار منجر به وارد شدن فشار زیاد به دیسک ها و بروز دیسک گردن می شود.
بیشتر بخوانید: دیسک کمر چیست؟
آسیب های ناشی از ضربه و تصادفات
حوادثی مانند تصادفات رانندگی، سقوط از ارتفاع، زمین خوردن و آسیب های ورزشی باعث آسیب دیدگی به لایه محافظ دیسک و بروز این بیماری می شود.
وضعیت نامناسب بدن در طولانی مدت
یکی دیگر از دلایل بروز دیسک گردن، وضعیت نامناسب بدن می باشد. لازم به ذکر است نشستن یا ایستادن نادرست، کار مداوم با کامپیوتر و موبایل، خم نگه داشتن سر برای مدت طولانی و خوابیدن در وضعیت نامناسب از عوامل مهمی بوده که فشار زیادی بر مهره های گردنی وارد می کند و منجر به افزایش احتمال فتق دیسک می گردد.
سبک زندگی نامناسب
کمبود فعالیت بدنی، چاقی، ضعف عضلات گردن و شانه و استعمال سیگار باعث تسریع روند تخریب دیسک ها می شود. بهتر است بدانید چاقی و عدم تحرک باعث افزایش فشار روی ستون فقرات می شوند، همینطور مصرف سیگار باعث کاهش جریان خون به دیسک ها و اختلال در روند ترمیم می شود.
بیشتر بخوانید: آرتروز گردن چیست؟
روشهای تشخیص دیسک گردن
لازم به ذکر است تشخیص دیسک گردن به دلیل تعیین شدت بیماری و انتخاب روش درمانی از اهمیت بالایی برخوردار است. این فرآیند باید توسط بهترین جراح مغز و اعصاب در تهران انجام شود که شامل بررسی سوابق پزشکی، علائم بیمار، معاینه فیزیکی و آزمایش های تصویربرداری و عصبی است. به طور کلی مهمترین روشهای تشخیص دیسک گردن به شرح زیر است:
- معاینه فیزیکی
- سی تی اسکن
- تصویربرداری MRI
- میلوگرام (Myelogram)
- تصویربرداری اشعه ایکس
- تست الکترومیوگرافی (EMG) و بررسی هدایت عصبی (NCS)
روشهای درمان دیسک گردن
لازم به ذکر است دیسک گردن منجر به بروز درد می شود که معمولا این علائم بعد از 6 الی 8 هفته بهبود می یابند. به طور کلی سرعت و میزان بهبودی به شدت فتق دیسک، وضعیت جسمانی بیمار و رعایت نکات درمانی بستگی دارد. روشهای مختلفی برای درمان این عارضه وجود دارد که به برخی از مهمترین آنها اشاره می نماییم:
- فیزیوتراپی
- دارو درمانی
- جراحی لامینکتومی
- جراحی فیوژن مهره ها
- استفاده از گردنبند طبی
- جراحی میکرودیسککتومی
- تزریق کورتیکواستروئید اپیدورال
بیشتر بخوانید: آبسه مغزی چیست؟
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، دیسک گردن یکی از مشکلات رایج ستون فقرات بوده که منجر به درد، بی حسی، ضعف عضلانی و محدودیت دامنه حرکتی در ناحیه گردن، شانه و دست ها می شود. این بیماری بنا به دلایل مختلفی اعم از فرسایش تدریجی دیسک ها، حرکات نادرست، افزایش سن و سبک زندگی بوجود می آید. درمان دیسک گردن به شدت بیماری و علائم بیمار بستگی دارد و شامل روشهای غیر جراحی و جراحی می باشد. البته پیشگیری و مراقبت از گردن نقش بسزایی در کاهش احتمال بروز دیسک گردن دارند.