درمان هیدروسفالی شامل روشهای مختلفی بوده به همین دلیل به تشخیص دقیق و به موقع آن بستگی دارد. این بیماری ناشی از تجمع غیرطبیعی مایع مغزی-نخاعی در بطن های مغزی بوده که باعث افزایش فشار داخل جمجمه و آسیب های عصبی می شود. معمولا برای تشخیص این عارضه از روش های مختلفی اعم از سی تی اسکن، ام آر آی و آزمایشات بالینی استفاده می کنند تا میزان مایع اضافی و وضعیت مغز را بررسی کنند. در این مقاله به بررسی موضوعات مختلفی اعم از روشهای تشخیص و درمان هیدروسفالی می پردازیم پس با ما همراه باشید.
روشهای تشخیص هیدروسفالی
هیدروسفالی یک بیماری جدی بوده که باید در اسرع وقت تشخیص داده شود تا از پیشرفت و بروز عوارض جدی جلوگیری شود. در صورت بروز علائم باید به بهترین جراح مغز و اعصاب تهران مراجعه نمایید تا با بررسی علائم، بهترین روش تشخیص را برای شما عزیزان مشخص کند. به طور کلی روشهای تشخیص این عارضه به شرح زیر است:
ارزیابی بالینی عصبی
ابتدا پزشک، شما عزیزان را از نظر علائم بالینی مانند سردردهای مزمن، مشکلات بینایی، عدم تعادل، تغییرات شناختی و ناهنجاری های رشد مورد بررسی قرار می دهد.
تصویربرداری های پزشکی
بهتر است بدانید برای بررسی میزان و محل تجمع مایع مغزی-نخاعی از روشهای زیر استفاده می شود:
- اولتراسونوگرافی مغزی: برای بررسی هیدروسفالی در نوزادان و جنین ها از این روش غیرتهاجمی استفاده می شود.
- سی تی اسکن (CT Scan): سی تی اسکن یکی از سریع ترین روشهای تصویربرداری بوده که تغییرات در اندازه بطن های مغزی را نشان می دهد.
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): بهتر است بدانید با استفاده از تصویربرداری ام آر آی، اطلاعات دقیق تری از ساختار مغز ارائه می شود که برای تشخیص انسداد مسیر مایع مغزی-نخاعی مفید است.
بیشتر بخوانید: روشهای درمان دیسک گردن
آزمایشات تخصصی تکمیلی
لازم به ذکر است در برخی موارد برای بررسی علت و شدت بیماری از روشهای ذکر شده در زیر استفاده می شود:
- پونکسیون کمری: جهت اندازه گیری فشار و ترکیب مایع مغزی-نخاعی انجام می شود.
- مانیتورینگ فشار داخل جمجمه: این روش برای اندازه گیری میزان فشار داخل جمجمه در بیماران مشکوک مورد استفاده می شود.
- سیسترنوگرافی ایزوتوپی: این روش نیز به پزشک کمک می کند تا جریان مایع مغزی-نخاعی را بررسی و مسیر انسداد احتمالی شناسایی کند.
نکته: لازم به ذکر است انتخاب بهترین روش تشخیصی به عوامل مختلفی اعم از سن بیمار، علائم و احتمال وجود سایر بیماری های مغزی یا نخاعی بستگی دارد. به طور کلی پزشک با استفاده از روشهای ذکر شده در بالا، شدت بیماری را بررسی کرده و مناسب ترین روش درمانی را مشخص می کند.
روشهای درمان هیدروسفالی
هیدروسفالی یکی از بیماری های عصبی بوده که به دلیل تجمع بیش از حد مایع مغزی-نخاعی (CSF) در بطن های مغزی ایجاد می شود. بهتر است بدانید این بیماری نیاز به درمان فوری دارد زیرا افزایش فشار داخل جمجمه منجر به آسیب های جبران ناپذیری به مغز می شود. بهتر است بدانید روشهای مختلفی برای درمان هیدروسفالی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می نماییم:
درمان جراحی هیدروسفالی
به طور کلی روشهای جراحی هیدروسفالی به شرح زیر است:
شانت گذاری مغزی
یکی از رایج ترین روشهای درمانی هیدروسفالی، جراحی شانت گذاری است. پزشک یک لوله انعطاف پذیر (شانت) را درون بطن مغزی قرار داده و انتهای دیگر آن را به حفره ای دیگر در بدن مانند شکم یا حفره قلب متصل می کند تا مایع اضافی تخلیه شود.
ونتریکولوستومی اندوسکوپیک (ETV)
در برخی از افراد ونتریکولوستومی سوم مغزی ممکن است جایگزین شانت شود. این روش برای افرادی که مسیر انسداد دارند بسیار موثر است. بهتر است بدانید در این روش یک سوراخ کوچک در کف بطن سوم مغز ایجاد می شود تا مایع مغزی بدون نیاز به شانت، مسیر طبیعی خود را پیدا کرده و تخلیه شود.
درمان دارویی هیدروسفالی
به طور کلی روش اصلی درمان هیدروسفالی جراحی بوده اما در برخی موارد ممکن است برای کاهش موقتی تولید مایع مغزی-نخاعی و کنترل علائم دارو تجویز شود. به طور کلی داروهای مناسب برای درمان هیدروسفالی به شرح زیر است:
- فوروزماید (Furosemide): یک داروی ادرارآور بوده که نقش بسزایی در دفع مایعات اضافی از بدن دارد.
- استازولامید (Acetazolamide): مهارکننده آنزیم کربنیک انیدراز که تولید مایع مغزی-نخاعی را کاهش می دهد.
بیشتر بخوانید: روشهای درمان سرخوردگی مهره کمر
تغذیه و درمان های گیاهی
ابتدا بهتر است بدانید رعایت رژیم غذایی و مصرف گیاهان دارویی جایگزین روشهای جراحی نبوده اما منجر به بهبود روند درمان می شود. به طور کلی نکات تغذیه ای برای بهبود این عارضه به شرح زیر است:
- آب آلوئه ورا
- کلروفیل مایع
- دمنوش زنجبیل
- سبزیجات تازه (کلم، اسفناج، کاهو)
- دانه های روغنی (بادام، گردو، دانه چیا)
- روغن زیتون بکر (یک قاشق چای خوری ناشتا)
- چای سبز و دمنوش های گیاهی (زنجبیل، زعفران)
- میوه های سرشار از آنتی اکسیدان (انگور، آناناس، سیب)
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، هیدروسفالی یک بیماری جدی و خطرناک بوده که نیاز به تشخیص به موقع و درمان موثر دارد. تشخیص این بیماری از طریق معاینات فیزیکی و تصویربرداری های پزشکی اعم از سی تی اسکن، ام آر آی و اولتراسونوگرافی انجام می شود. درمان هیدروسفالی شامل جراحی شانت گذاری برای تخلیه مایع اضافی از مغز بوده ولی در برخی موارد از درمان های دارویی و روشهای آندوسکوپیک نیز مورد استفاده می شود.