تومور نخاعی در کودکان یک نوع تومور عصبی نادر و پیچیده بوده که تاثیرات منفی در رشد عصب کودکان می گذارد. این نوع تومور در نواحی مختلف نخاع مانند قسمت های گردنی، سینه ای یا کمری بروز می کند و منجر به اختلالات حرکتی، حساسیت و مشکلات عملکردی می شود. علائم این بیماری به محل و اندازه تومور بستگی دارد و معمولا با علائمی اعم از درد، ضعف عضلانی و مشکلات حسی همراه است. در این مقاله به بررسی موضوعاتی اعم از دلایل بروز تومور نخاع کودکان، علائم این عارضه، روشهای تشخیص و درمان این عارضه خواهیم پرداخت پس با ما همراه باشید.
تومور نخاع کودکان چیست؟
تومور نخاعی به رشد غیرطبیعی و بیش از اندازه بافت سلول ها در داخل یا اطراف نخاع کودک گفته می شود. نخاع بخش مهمی از سیستم عصبی مرکزی بوده که پیام های عصبی را از مغز به بدن منتقل می کند و نقش کلیدی در کنترل حرکات و حس های بدن دارد. تومورهای نخاعی در کودکان دارای انواع مختلفی اعم از تومورهای خوش خیم (غیرسرطانی) و بدخیم (سرطانی) می باشد. لازم به ذکر است این بیماری در کودکان بسیار نادر و جدی بوده و در صورت عدم درمان به موقع منجر به بروز عوارض های جدی تر می شود.
علائم تومور نخاع کودکان
تومور نخاعی در کودکان به محل، شدت، نوع و اندازه تومور بستگی دارد و معمولا با علائم مختلفی بروز می کند. رایج ترین علائم این عارضه به شرح زیر است:
- تب
- اختلالات حسی
- ضعف عضلانی
- مشکلات حرکتی
- درد کمر یا گردن
- سردرد و استفراغ
- اختلالات روده و مثانه
- تشنج یا حرکات غیرارادی
- تغییرات در رفتار و روحیه
- مشکلات ادراری یا روده ای
- تغییرات در وضعیت عمومی
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن
- ناتوانی در انجام حرکات پیچیده
- افزایش خستگی و کاهش انرژی
- تغییرات ساختاری ستون مهره ها
توجه: در صورتی که کودک به طور ناگهانی دچار یکی از علائم ذکر شده باشد، باید فورا به بهترین جراح مغز و اعصاب کودکان تهران مراجعه نمایید تا با تشخیص سریع و درمان به موقع از بروز عوارض جدی تر جلوگیری نمایید.
دلایل بروز تومور نخاع در کودکان
لازم به ذکر است علت بروز تومور نخاعی در کودکان به طور قطعی و درست مشخص نشده، اما عوامل مختلفی در بروز این تومورها نقش دارند که در اینجا به برخی از مهمترین دلایل بروز این عارضه اشاره می نماییم:
عوامل ژنتیکی و ارثی
برخی از تومورهای نخاعی در کودکان به دلیل جهش های ژنتیکی یا اختلالات ارثی رخ می دهد. برخی بیماری های ژنتیکی اعم از سندروم نوروفیبروماتوز نوع 1، سندروم تورنر، سندروم لی-فرامنی و سندروم واتسون منجر به بروز تومورهای نخاعی می شوند.
عوامل محیطی
برخی از عوامل محیطی اعم از قرار گرفتن در معرض اشعه های مضر مانند تابش رادیوتراپی یا مواد شیمیایی سمی در بروز تومورهای نخاعی نقش بسزایی داشته البته این عوامل به طور مستقیم اثبات نشده است.
اختلالات و بیماری های مرتبط با سیستم عصبی
برخی اختلالات و بیماری ها مانند اختلالات تکثیر سلولی و التهاب های مزمن منجر به بروز تومورهای نخاعی می شوند.
بیشتر بخوانید: سودوتومور مغزی چیست؟
سن و جنسیت
بسیاری از تومورهای نخاعی در کودکان زیر 10 سال رخ می دهد و طبق تحقیقات بدست آمده پسران بیشتر از دختران دچار تومورهای نخاعی می شوند.
تغییرات در مسیرهای سلولی
در سطح مولکولی، تومورها به دلیل تغییرات در مسیرهای سلولی اعم از جهش های ژنتیکی به وجود می آید.
عفونت های ویروسی
برخی ویروس ها به عنوان عوامل محرک در ایجاد تومورهای نخاعی شناسایی شده اند. هرچند این فرضیه به طور قطعی تایید نشده، اما تحقیقات نشان می دهند که برخی ویروس ها با ایجاد تغییرات ژنتیکی در سلول ها، زمینه رشد تومور را فراهم می کنند.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی کودکان
انواع تومور نخاع کودکان
تومورهای نخاعی کودکان بر اساس نوع سلول ها و محل آن به چند دسته تقسیم می شود که به شرح زیر است:
- تومورهای داخل نخاعی: این تومورها در داخل نخاع رشد کرده و از سلول های موجود در نخاع منشا می گیرد. به شایع ترین تومورهای داخل نخاعی میتوان به اپاندیموم و آستروسیتوم اشاره نمود.
- تومورهای خارج نخاعی: این تومورها درون غشای محافظ نخاع قرار دارد ولی خارج نخاع رشد می کند. رایج ترین آنها شامل مننژیوم و شوانوم است.
- تومورهای خارج از دورا: این نوع تومورها خارج از غشای محافظ نخاع و در استخوان ها و بافت های اطراف نخاع قرار دارد.
روشهای تشخیص تومور نخاع کودکان
تومور نخاعی در کودکان با روشهای مختلف و پیشرفته ای قابل تشخیص بوده و با استفاده از این روشها موقعیت، نوع، اندازه و شدت تومور شناسایی می شود. برخی از رایج ترین روشهای تشخیص تومور نخاعی کودکان به شرح زیر است:
- بیوپسی
- اسکن PET
- آزمایش خون
- معاینه بالینی
- سی تی اسکن
- پانکچر نخاعی
- تصویربرداری با MRI
- الکتروانسفالوگرافی (EEG)
- تست‌های ژنتیکی و مولکولی
بیشتر بخوانید: تومور مغزی جنین
روشهای درمان تومور نخاع در کودکان
درمان تومورهای نخاعی در کودکان به نوع تومور، اندازه، محل آن، درجه بدخیمی، سن کودک و وضعیت جسمانی بستگی دارد. لازم به ذکر است روشهای درمان تومورها به صورت ترکیبی از جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی انجام می شود. در ادامه به اصلی ترین روشهای درمان این عارضه اشاره می نماییم:
- جراحی : جراحی اولین گزینه درمان تومورهای نخاعی مخصوصا تومور خوش خیم است و هدف اصلی آن برداشتن تومور تا حد ممکن بدون آسیب به بافت های سالم نخاع و اعصاب است. به طور کلی این نوع جراحی به دو دسته جراحی کامل و جزئی تقسیم می شود.
- پرتو درمانی: یکی از روشهای موثر جهت از بین بردن سلول های سرطانی، استفاده از اشعه ایکس یا پرتودرمانی است. در پرتو درمانی از تابش پرتوهای یونیزه جهت رفع سلول های سرطانی استفاده می شود.
- شیمی درمانی: هدف شیمی درمانی از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنهاست. از این روش برای تومورهای نخاعی بدخیم استفاده می شود.
- ایمونوتراپی: یک روش درمانی جدید بوده که به منظور تقویت سیستم ایمنی بدن برای شناسایی و نابود کردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
- فیزیوتراپی: بعد از درمان های جراحی یا پرتو درمانی باید جلسات فیزیوتراپی انجام دهید زیرا فیزیوتراپی منجر به بهبود قدرت عضلات و هماهنگی حرکات می شود.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، تومور نخاع کودکان یک بیماری نادر و جدی بوده که منجر به مشکلات عصبی و جسمی می شود. تشخیص به موقع این عارضه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار بوده و از طریق روشهای مختلفی اعم از تصویربرداری و معاینه بالینی قابل تشخیص است. همچنین با توجه به نوع و محل تومور روشهای متنوعی اعم از جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی برای درمان این عارضه وجود دارد.