سندرم تونل کارپ یک نوع اختلال عصبی بوده که در اثر فشردگی بیش از حد عصب مدیان در ناحیه مچ دست بوجود می آید. عصب مدیان از طریق تونل کارپ عبور می کند و وظیفه انتقال حس و حرکت به دست و انگشتان را بر عهده دارد. فشردگی عصب مدیان بنا به دلایل متعددی اعم از حرکات تکراری مچ دست، التهاب یا مشکلات ساختاری مچ دست بوجود می آید. این بیماری با علائم مختلفی در بدن افراد بروز می دهد که در ادامه به بررسی کامل موضوعاتی اعم از دلایل بروز سندرم کارپ، علائم، عوارض، روشهای تشخیص و پیشگیری از این عارضه می پردازیم پس با ما همراه باشید.
سندرم تونل کارپ چیست؟
سندرم تونل کارپ یک اختلال عصبی بوده که این مشکل زمانی رخ می دهد که عصب مدیان در ناحیه مچ دست تحت فشار قرار می گیرد. لازم به ذکر است عصب مدیان مسئول انتقال حس به انگشتان و کنترل حرکات دست است. مرزهای تونل کارپال بسیار سفت و غیر منعطف بوده و این فضا ظرفیت کمی برای تغییر اندازه دارد. عصب مدیان به عنوان عصب اصلی دست، از تونل کارپال عبور کرده و به انگشتان می رسد. جالب است بدانید علاوه بر عصب مدیان، 9 تاندون که مسئول خم کردن انگشتان دست هستند، نیز از همین کانال عبور می کنند.
انواع سندرم تونل کارپ
سندرم تونل کارپ (CTS) با توجه به شدت علائم و میزان آسیب دیدگی عصب مدیان به 3 دسته خفیف، متوسط و شدید تقسیم می شود. به طور کلی انواع سندرم تونل کارپ به شرح زیر است:
- سندرم تونل کارپ خفیف: علائم CTS خفیف معمولا در شب ها یا بعد از استفاده طولانی از دست بروز می کند. البته این علائم موقتی بوده و معمولا با استراحت و استفاده از آتل مچ دست بهبود می یابد.
- سندرم تونل کارپ متوسط: در CTS متوسط علائم بیشتر و طولانی تر بوده و ممکن است علائم را در کل شبانه روز تجربه کنید. درمان های غیرجراحی اعم از مصرف داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی و استفاده از آتل برای درمان این نوع سندرم توصیه می شود.
- سندرم تونل کارپ شدید: در این نوع، آسیب دیدگی به عصب مدیان جدی و دائمی بوده و معمولا با علائم مختلفی اعم از ضعف شدید در مچ دست، محدودیت حرکتی و از دست دادن حس در ناحیه دست و انگشتان مواجه می شوید.
بیشتر بخوانید: تومور مغزی چیست؟
علائم سندرم تونل کارپ
سندرم تونل کارپ یا تنگی کانال مچ دست با علائم مختلفی در بدن هر فرد ظاهر می شود که این عارضه به دلیل فشرده شدن عصب مدیان در ناحیه مچ دست رخ می دهد. برخی از علائم بروز این بیماری به شرح زیر است:
- ضعف دست
- تورم انگشتان دست
- عدم توانایی در نگه داشتن اشیا
- احساس شوک در انگشتان دست
- درد در ناحیه مچ دست و انگشتان
- احساس سنگینی و گزگز کردن انگشت ها
- بی حسی و احساس سوزش در انگشتان دست
- حساسیت بیشتر به لمس در ناحیه مچ دست و انگشتان
نکته : در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در بالا سریعا به بهترین جراح مغز و اعصاب تهران مراجعه نمایید تا بررسی علائم بهترین روش درمان را برای شما عزیزان انجام دهد.
دلایل بروز سندرم کانال کارپال
همانطور که در بالا ذکر کردیم، سندرم تونل کارپ (CTS) زمانی بروز می کند که عصب مدیان تحت فشار زیادی قرار گیرد. به طور کلی عوامل مختلفی منجر به فشرده شدن این عصب می شوند که به شرح زیر است:
- حرکات تکراری دست: استفاده مداوم از دست برای کارهای تکراری مانند تایپ کردن و استفاده از ماوس، کار با ابزارهای دستی منجر به افزایش فشار به عصب میانی دست می شود.
- وارد شدن آسیب یا ضربه به مچ دست: هرگونه آسیب یا ضربه به مچ دست منجر به التهاب و تورم در تونل کارپ و فشار بر عصب مدیان می شود.
- عوامل ژنتیکی: برخی از افراد تونل کارپال کوچکتر و باریک تری دارند به همین دلیل بیشتر در معرض ابتلا به سندرم تونل کارپ هستند.
- بیماری های مزمن: برخی بیماری ها مانند دیابت، آرتروز، روماتوئید، نقرس خطر ابتلا به سندرم تونل کارپ را افزایش می دهند.
- چاقی: به طور کلی افزایش وزن فشار زیادی بر روی مچ دست و عصب مدیان وارد می کند و خطر بروز سندرم یا تنگی کانال مچ دست را افزایش می دهد.
- سن: یکی از دلایل بروز این عارضه، سن بوده و با افزایش سن، احتمال بروز سندرم تونل کارپ افزایش می یابد زیرا بافت های اطراف تونل کارپ فرسوده می شوند.
- قرارگیری نامناسب دست: قرار دادن مچ دست در وضعیت های غیرطبیعی برای مدت طولانی منجر به وارد شدن فشار به عصب مدیان و بروز تنگی کانال مچ دست می شود.
- بارداری: تغییرات هورمونی و فیزیکی در دوران بارداری منجر به تورم و فشار به عصب مدیان می شود.
سایر دلایل بروز تنگی کانال مچ دست
- عوامل ارثی
- فشارخون بالا
- کم کاری تیروئید
- ضعف مچ دست
- استرس و فشار کاری
- نارسایی احتقانی قلب
- غده هیپوفیز بیش فعال
- مصرف مشروبات الکلی
- ارتعاش و لرزش مداوم دست
- باریک بودن دهانه تونل کارپال
- وجود کیست یا تومور در داخل تونل
- تجمع آب در بدن در دوران بارداری یا یائسگی
- تورم یا التهاب در اطراف تاندونهای کف دست
- مشکلات ساختاری یا ضایعات در مفصل مچ دست
- ابتلا به بیماری های سیستمیک اعم از اختلالات کلیه، نارسایی کلیه
بیشتر بخوانید: سودوتومور مغزی چیست؟
عوارض سندرم کانال کارپال
لازم به ذکر است در صورتی که بیماری سندرم کانال کارپ یا تنگی کانال مچ دست به موقع تشخیص و درمان نشود منجر به بروز عوارض و مشکلات جدی می شود. برخی از عوارض این بیماری به شرح زیر است:
- درد مزمن
- ضعف دست
- کاهش احساس
- اختلال در خواب
- آسیب دائمی به عصب
- تغییرات در بافت دست
- محدودیت حرکتی و مشکلات در عملکرد روزانه
بیشتر بخوانید: کرانیوسینوستوز چیست؟
روشهای تشخیص سندرم تونل کارپال
تشخیص سندرم تونل کارپال (CTS) شامل معاینات بالینی و آزمایشات تخصصی بوده که برخی از روشهای تشخیص این عارضه به شرح زیر است:
- تست فالن
- تست تنس
- تست تینل
- آزمایش خون
- تصویربرداری (MRI)
- سونوگرافی مچ دست
- آزمایش هدایت عصبی
- الکترومیوگرافی (EMG)
- آزمایش الکتروفیزیولوژیک
- معاینه فیزیکی و بررسی مدارک پزشکی
روشهای درمان سندرم تونل کارپ
درمان سندرم تونل کارپال یا تنگی کانال مچ دست به شدت علائم و میزان آسیب دیدگی و وضعیت جسمانی فرد بستگی دارد. روشهای مختلفی برای درمان برای عارضه وجود داشته که به شرح زیر است:
- جراحی باز
- آکوپانکچر
- فیزیوتراپی
- دارو درمانی
- ماساژ درمانی
- جراحی آندوسکوپیک
- تزریق کورتیکواستروئید
- استفاده از آتل یا بریس
- استراحت منظم مچ دست
- داروهای گیاهی و مکمل ها
- جراحی آزادسازی تونل کارپال
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، سندرم تونل کارپ (CTS) یا تنگی کانال مچ دست یک اختلال شایع عصبی بوده که به دلیل فشار زیاد بر عصب مدیان در مچ دست بوجود می آید. این عارضه به بروز علائمی مانند درد، بی حسی، سوزن سوزن شدن و ضعف دست ها منجر می شود. لازم به ذکر است عوامل مختلفی اعم از حرکات مکرر دست، آسیب دیدگی، دیابت و ژنتیک خطر ابتلا به این سندرم کارپال را افزایش می دهند. تشخیص به موقع و بهترین روش درمان از پیشرفت علائم و آسیب های دائمی جلوگیری می کند.